Μαθησιακές Δυσκολίες & Δυσλεξία

 

Τι είναι;

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι διαταραχές που επηρεάζουν αρνητικά την ικανότητα ενός ατόμου να καταλαβαίνει ή να χρησιμοποιεί τον προφορικό ή γραπτό λόγο, να κάνει αριθμητικές πράξεις, να συντονίζει τις κινήσεις ή να κατευθύνει την προσοχή του όπου χρειάζεται. Γενικότερα, πρόκειται για προβλήματα που επηρεάζουν την ικανότητα του εγκεφάλου να δέχεται, να επεξεργάζεται, να αναλύει ή να αποθηκεύει την πληροφορία. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι μειωμένης νοημοσύνης ή τεμπέλικα. Στη πραγματικότητα διαθέτουν τουλάχιστον μέση νοημοσύνη και συχνά πέραν του μέσου όρου.

Οι μαθησιακές δυσκολίες δεν θα πρέπει να συγχέονται με άλλες δυσκολίες στη μάθηση που συνδέονται με καταστάσεις όπως η νοητική υστέρηση, ο αυτισμός, η κώφωση, η τύφλωση και διαταραχές συμπεριφοράς. Οι μαθησιακές δυσκολίες συχνά συνυπάρχουν με την Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας, πλην όμως πρόκειται για δύο τελείως διαφορετικές οντότητες. Οι δύο αυτές καταστάσεις είναι συχνό αίτιο κακής σχολικής επίδοσης.

Πως εμφανίζoνται;

Συχνά οι μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμες. Τυπικά γίνονται αντιληπτές μετά την έναρξη της σχολικής ζωής στο δημοτικό. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που η διάγνωση καθυστερεί μέχρι το γυμνάσιο ή το λύκειο.

Οι μαθησιακές δυσκολίες διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Οι γονείς μπορεί να παραπονιούνται ότι το παιδί τους ή ο έφηβος έχει χαμηλή επίδοση στο σχολείο, παίρνει κακούς βαθμούς, ενδεχομένως εκφράζει επιθετικά την απογοήτευσή του με ανάρμοστη συμπεριφορά ή αποφεύγοντας τη μελέτη στο σπίτι. Ο έφηβος μπορεί να παρατηρήσει ότι έχει χαμηλή επίδοση σε σύγκριση με την προσπάθεια που καταβάλει στο συγκεκριμένο μάθημα.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Αν ένα παιδί εμφανίζει ενδείξεις μαθησιακών δυσκολιών πρέπει να αξιολογηθεί από τους ειδικούς. Οι ειδικοί διερευνούν τη διαφορά μεταξύ της επίδοσης του παιδιού στο σχολείο και του πόσο καλή θα μπορούσε να ήταν σε συνάρτηση με την εξυπνάδα του και τις ικανότητές του. Η διάγνωση τίθεται από την διεπιστημονική ομάδα που αποτελείται από παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο, ειδικό εκπαιδευτικό, λογοπεδικό και εργοθεραπευτή.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις;

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι παρούσες σε όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Η βαρύτητα ποικίλλει από άτομο σε άτομο με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιπτώσεις που δεν διαταράσσεται σημαντικά η ζωή και η λειτουργικότητά του. Δεν σχετίζονται με τη νοημοσύνη και, επιπλέον, είναι γνωστά παραδείγματα επιτυχημένων ανθρώπων όπως ο Walt Disney, ο Alexander Graham Bell, ο Winston Churchill και ο Einstein που είχαν μαθησιακές δυσκολίες.

Παρ' όλα αυτά, η καλή σχολική επίδοση είναι καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη αισθήματος αυτοεκτίμησης και θετικής εικόνας εαυτού για το παιδί. Επιπλέον, η πληροφορία που αφορά στη σχολική επίδοση και στις κοινωνικές σχέσεις του παιδιού επηρεάζει και την εικόνα των γονέων για αυτό. Κατά συνέπεια, ο,τιδήποτε τροποποιεί την καλή σχολική του επίδοση θα έχει επιπτώσεις στη λειτουργικότητα του παιδιού σε επίπεδο συναισθηματικό, οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό.

Ποιος εμφανίζει τις Μαθησιακές Δυσκολίες;

Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν επιδημιολογικά δεδομένα για το σύνολο του πληθυσμού. Από τα δεδομένα άλλων χωρών φαίνεται ότι είναι αρκετά συχνές, προσβάλλοντας 10-12% των παιδιών και εφήβων. Συχνά παρατηρούνται περισσότερα κρούσματα σε μία οικογένεια.

Που οφείλονται;

Η αιτιολογία των μαθησιακών δυσκολιών δεν είναι σαφής. Μέχρι στιγμής τα ερευνητικά δεδομένα στηρίζουν θεωρίες για τη συμμετοχή γενετικών παραγόντων, της ανάπτυξης του εγκεφάλου πριν και μετά τη γέννηση και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Πως αντιμετωπίζονται;

Παρ'ότι δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τις μαθησιακές Δυσκολίες, τα παιδιά με ΜΔ μπορούν, με την κατάλληλη υποστήριξη και θεραπευτική παρέμβαση - αποκατάσταση, να βελτιώσουν σημαντικά τη σχολική τους επίδοση και να συνεχίσουν τη ζωή τους ομαλά. Είναι πολύ σημαντικό το παιδί να μάθει για τη φύση των δυσκολιών του και να μάθει να τις διαχειρίζεται καθώς και να γίνει αποδέκτης υποστήριξης από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν το παιδί ενισχύοντας τα δυνατά του σημεία, αναγνωρίζοντας τις αδυναμίες του, συνεργαζόμενοι με τους ειδικούς και μαθαίνοντας για τους τρόπους διαχείρισης των δυσκολιών.

Κορμός της αποκατάστασης είναι η εφαρμογή Ειδικών Προγραμμάτων Εκπαίδευσης - Αποκατάστασης. Κατά περίπτωση εφαρμόζονται και λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ψυχοθεραπεία. Η συμβουλευτική ψυχοθεραπεία των γονέων και η στενή συνεργασία μεταξύ γονέων, εκπαιδευτικών και ειδικών είναι καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματική έκβαση της θεραπείας